GUATR, HEMOROİD HASTALIKLARI
Tiroit bezinin büyümesine guatr denir. Guatr değişik şekillerde bulunabilir. Nodülsüz guatrda her iki tiroit bezi simetrik olarak büyümüştür ve tiroidin yüzü düz ve yumuşaktır. Nodüler guatrda ise tiroit bezi büyümekle beraber içinde bir veya daha fazla nodül vardır. Yüzü boğum ve tümseklerden oluşmaktadır.
Nodülsüz guatrın nedenleri nelerdir?
Nodülsüz guatr, tiroit glandının vücut için yeterli miktarda tiroit hormonu üretmemesi sonucu oluşur. Vücutta yapılan tiroit hormonları düşünce, tiroit bezi hücreleri, beyin tarafından daha fazla hormon yapmak üzere uyarılır. Uyarılan tiroit hücreleri daha fazla hormon yapımını sağlamak için çoğalır ve büyür.
Nodüler guatr nasıl oluşur?
Beyinden gelen uyarılar bazen tiroit içindeki bir kısım hücreler tarafından daha fazla algılanır ve bunun sonucu olarak diğer hücrelere göre daha fazla çoğalır. Çoğalan bu hücreler nodül denilen tiroit içindeki yumruları oluşturur.
Tiroit nodülünün önemi nedir?
Tiroit nodüllerine çok rastlanır, ancak bunların %4-20'si tiroit kanseri riski taşır. Özellikle küçük tek bir nodülün giderek büyümesi, sert ve çevresine yapışık olması kanser kuşkusunu artırır. Çok nodüllü bir guatrda kanser riski daha düşüktür.
Tiroit nodülleri nasıl değerlendirilir?
Tiroit nodüllerinin değerlendirilmesinde Endokrinoloji, Radyoloji, Nükleer tıp ve Patoloji üniteleri cerrahi ekip ile birlikte çalışmaktadır. Tiroit nodülleri bir yandan ultrasonografi ile incelenerek kanser riski taşıyıp taşımadığı tespit edilirken, bir yandan da Nükleer Tıp Ünitesi tarafından yapılan sintigrafik inceleme ve kanda bakılan hormon değerleri ile fonksiyon görüp görmedikleri ayrımı yapılır. Riski olmayan ufak nodüllerde gereksiz cerrahi uygulama yerine ilaçla tedavisi ve takip seçeneği uygulanmaktadır. Tiroit nodüllerinde kanser araştırmasında ince iğne biyopsisi standart hale getirilmiştir. Bu işlemi deneyimli genel cerrah ve girişimsel radyolog, patolog ile birlikte yapmaktadır. Gerekli olgularda ameliyat anında da bu üniteler bir araya gelerek ekip çalışması örneğini vermektedir.
Türkiye’de en sık görülen hastalıklardan biri olan hemoroid, tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürüyor. Makat bölgesinde ortaya çıkması sebebiyle, toplumda “gizlenen sağlık problemleri” arasında yer alan hemoroid, erken evrede fark edildiğinde basit müdahalelerle tedavi edilebilirken, gizlendiği için ilerleyerek cerrahi işlem gerektirecek hale gelebiliyor. Hastalığın beslenme alışkanlıkları ile de doğrudan ilişkisi bulunuyor. Bu nedenle tedavide gıdalar da önemli bir yer tutuyor.
Evre ilerledikçe tedavi süreci zorlaşır
Hemoroid, iç ve dış olmak üzere iki şekilde ortaya çıkmaktadır. Dış hemoroidler yaygın olarak uzun süre oturarak çalışanlarda görülürken, asıl tedavi gerektiren ve büyük abdest tutma gibi yaşam kalitesi için çok önemli olan fonksiyonları gerçekleştiren iç hemoroidlerdir. Hastalık 4 evrede incelenir ve her evrenin tedavisi farklıdır. Birinci evrede sadece kanama belirtisi görülürken, diğer evrelerde gittikçe şişen kitle ortaya çıkar. Birinci ve ikinci evre hemoroidler çok mecbur kalmadıkça ameliyat gerektirmez. İlaç tedavisi ve diyet programı ile kontrol altına alınabilir. Üçüncü ve dördüncü evre hemoroidler ise ameliyat aşamasına gelmiş kabul edilir. Hastalığın tanısı konulduğu sırada eğer üçüncü evre söz konusuysa, ilerlemeden ameliyatı yapmak gerekir. Çünkü dördüncü evrede ameliyat, hem hasta konforu hem de işlemin istenilen şekilde sonuçlanması adına zorlu bir süreç olabilir. hemoroidin tamamen alınması gerekebildiğinden, ilerleyen dönemlerde o bölgede darlık ya da yaşlılık döneminde büyük abdest ya da gaz kaçırma gibi sorunlar görülebilir.
Hemoroid ile ilgili bilmeniz gerekenler…
» Beslenme alışkanlığıyla yakından ilişkili olan hemoroid, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde çok fazla kırmızı et tüketimi nedeniyle yaygın olarak görülmektedir.
» Acının kendisi hemoroide yol açmaz ancak hemoroidal hastalığa yakalanmış insanlarda çok acı yemek o bölgeyi tahriş eder.
» Gebelerde en büyük sıkıntılardan biri hemoroiddir. Bebeğin kafası pelvis bölgesine girdiğinde kirli kanın dönüşümünü bloke eder ve gebelerde hemoroidler şişer. Doğumdan sonra büyük bir kısmı iyileşir ancak bazı durumlarda gebelik sonrası iyileşmeyen hemoroidler için ameliyat gerekir.
» Kronik kabızlığı olan insanlarda çok görülür.
» Hemoroid oluşumunda genetik faktörler de çok etkilidir. Aileden gelen yapısal yatkınlık olabilir.
» Dış hemoroidler genelde çok oturarak çalışan; ofis çalışanları, taksi şoförleri, bankacılarda çok görülür.
» Sıcak ya da soğuk oturma banyoları hemoroid tedavisinde tavsiye edilmektedir. Ancak buzlu soğuk su banyosu uzun süre yapılamayacağından genellikle sıcak oturma banyosu önerilir. İç hemoroid için oturma banyoları yararlı olabilir ancak dış hemoroidde hiçbir etkisi olmaz.
» Hemoroidin iyileşmesinde beslenme tarzı çok önemlidir. Lifli ve zeytinyağı ağırlıklı gıdalar tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Günde en az 2,3 litre su tüketimi de önemlidir.
» Kadınlarda pelvik taban düşüklüğü yüzünden, erkeklere oranlar daha fazla hemoroid görülmektedir.
» Hemoroid belirtileri başka hastalıklarla karıştırılabilir. Bu nedenle kanama şikayetleri önemsenmeli ve kişide rektum ya da kalın bağırsak kanseri gibi hastalıkların bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir. Çünkü bazen hastada hem hemoroid hem rektum tümörü aynı anda görülebilir.